Najnovije generacije lekova veoma su efikasne, ali donose i ozbiljlne rizike od nuspojava
Multipla skleroza (MS) hronično je zapaljensko oboljenje centralnog nervnog sistema, u slučaju kojeg, usled oštećenja mijelinskog omotača neurona, dolazi do slabljenja nervnih impulsa. Bolest je progresivna i posledično izaziva niz neuroloških simptoma, narušavajući kvalitet života i uzrokujući invalidnost. Statistički, najčešće se ispoljava od 20. do 50. godine života i gotovo je triput češća kod žena.
UZROCI Uzrok bolesti nije poznat, a rezultati pojedinih istraživanja ističu značaj genetike, poremećaja rada imunosistema i nekih faktora spoljašnje sredine (smanjena produkcija vitamina D – budući da se statistički češće javlja kod nordijskih naroda; izloženost duvanskom dimu i infekcija Epštajn-Barovim virusom).
DIJAGNOZA I pored najsavremenijih tehnologija, dijagnostika MS nije jednostavna. Pre svega, pacijent mora imati bar dva različita simptoma u različitim periodima, pri čemu to treba da se potvrdi neurološkim pregledom. Dalja dijagnostička procedura jesu snimanje magnetnom rezonancom i analiza likvora. Međutim, pozitivni nalazi ovih analiza najčešće su slični promenama na mozgu koje nastaju kao posledica nekih drugih stanja, te je dijagnoza obično presek više metoda.
LEČENJE Zavisno od stadijuma bolesti, u slučaju MS primenjuju se simptomatska terapija i fizikalni tretmani, dok se za usporavanje napredovanja bolesti koriste lekovi kao što su interferon beta i glatiramer acetat. Međutim, zbor specifičnosti bolesti i različitih simptoma, ovi medikamenti nisu jednako učinkoviti kod svih obolelih.
Novi medikamenti Poslednjih godina – u svetu ima sve više novih lekova predviđenih za različite stadijume bolesti. Novi biološki lekovi efikasni su u aktivnoj formi bolesti s čestim pogoršanjima, a koriste se u ciklusima. Nažalost, mnogi od njih imaju nusefekte, te se njihovo eventualno uvođenje u terapiju procenjuje s obzirom na rizike i potencijalnu korist.
Ćelijska terapija podrazumeva onesposobljavanje imunosistema, koji se potom obnavlja transplantacijom matičnih ćelija obolelog. Ova metoda može utisati na usporavanje toka bolesti, ali ne može obnoviti već uništena nervna vlakna. Terapija matičnim ćelijam u slučaju MR i dalje je u povoju, ali najnovija istraživanja obnavljanja mijelinskog omotača neurona veoma su obećavajuća.
Vaskularna terapija Vaskularni hirurzi radili su studiju lečenja hronične cerebrospinalne venske insuficijencije kod obolelih od multipla skleroze – i ona je navodno u pojedinim slučajevima dala izvesna poboljšanja. U suštini, reč je o proširenju krvnih sudova koji vode u mozak, a ova metoda podelila je stručnu javnost. Na kraju, studija je napuštena nakon što je utvrđeno da bolesnici nisu imali koristi od baloniranja vena, štaviše – kod nekih se pogoršala osnovna bolest.
Teško do terapije u Srbiji
U Srbiji, od oko 7.000 obolelih – tek je svaki deseti pacijent pod terapijom osnovnim lekovima, koja može uticati na tok bolesti. U svetu se trenutno koristi više od deset lekova nove generacije koji modifikuju tok bolest, a obolelima u Srbiji dostupna su samo četiri. Ostale lekove pacijenti mogu dobiti jedino ukoliko su uključeni u kliničke studije, ili ako ih sami kupuju. Prosečna cena osnovne terapije iznosi oko 10.000 evra godišnje, dok, na primer, ciklus lečenja biološkom terapijom košta oko 25.000 evra.
Foto: Thinkstock
OSTALE SAVETE POTRAŽITE U MAGAZINU MOJE ZDRAVLJE!
PRATITE NAS I NA FACEBOOKU: www.facebook.com/topzdravlje
STARE BROJEVE POTRAŽITE NA SAJTU novinarnica.net
